evolutietheorie falsificeren

Het idee is wijdverbreid dat de evolutietheorie van Darwin niet te bewijzen is.
Dat klopt.
Evenmin als enige andere theorie, trouwens. Laat staan andere sprookjes en volksverhalen over het ontstaan van het leven.
De hoogste wetenschappelijke status die een idee kan hebben is die van 'falsifieerbare theorie'.
Is de evolutietheorie dan een 'falsifieerbare theorie'?
Jazeker, kijk maar.

De stelling van Darwin komt -slordig gesteld- neer op:
"een levensvorm evolueert als (1) die zich kan voortplanten, (2) met mutaties en (3) die onderhevig is aan natuurlijke selectie."
Dat is een stelling in de vorm van

"als 'dit', dan 'dat'"

namelijk: 

"als (1) én (2) én (3), dan 'evolutie'.

Eerder heb ik uitgelegd hoe een stelling in die vorm te falsifieren is.

Je kunt de evolutietheorie dus in beeld brengen met het diagram:

	evolutie	geen evolutie
(1) én (2) én (3)
niet (1) of niet (2) of niet (3)

Nu moeten we daar waarnemingen in gaan plaatsen, afgemeten aan
wel of geen:

1. voortplanting, 
2. en mutaties, 
3. en natuurlijke selectie 

enerzijds, en anderzijds
wel of geen:

• evolutie

Kom maar op!

schuldgevoel en schaamte

Schuld en schaamte worden vaak op één hoop gegooid. Maar toch zie ik een onderscheid met vergaande gevolgen.

Eén van de mooiste voorbeelden van dat onderscheid zag ik in een aflevering van Penoza. Twee kwajongens gingen joy-rijden en reden een -naar later bleek- klasgenoot levenslang een rolstoel in. Ze reden door en kwamen er mee weg.

Eén van de dadertjes redeneerde dat er niets aan de hand was zolang er niemand achter kwam. De andere had wroeging en kon het slachtoffer moeilijk onder ogen komen.

De eerste (Koen) vertoonde -wat ik noem- schaamte, de andere (Boris) schuldgevoel.

(Schuldgevoel omdat schuld iets anders kan zijn; het betekent bijvoorbeeld ook: niet-nakomen-van-een-belofte, geld-dat-je-geleend-hebt of aansprakelijkheid voor schade die je aangericht hebt. Los van het gevoel dat je er bij kunt hebben.)

Een kwestie van definitie, dus arbitrair. Je mag ze voor mij ook schA en schU noemen.

Bij schaamte hoort schande: het gevoel fout te zitten tegenover de buitenwereld. De eer -de tegenpool van schaamte- is aangetast. Maar zolang de waarheid niet aan het licht komt is er niets aan de hand. Roofdiermentaliteit.
Bij schuldgevoel leg je als het ware verantwoording af aan je zelf. Dat kun je met je meedragen tot het graf.

Al naargelang welke van de twee de overhand krijgt in de cultuur vormen ze respectievelijk een schaamte- of een schuldcultuur.
De christelijke cultuur is duidelijk een schuldcultuur, gebouwd op het zondebesef. De duurzaamheidsbeweging drijft op schuldgevoel.

Oosterse culturen zijn vaak schaamteculturen. Binnen banken en bedrijven heerst vaak een schaamtecultuur. Sjoemelsoftware is op dezelfde manier fout als afremmen voor een flitspaal.

Beide gevoelens komen voor bij mensen. Bij de ene persoon heeft schaamte de overhand bij de ander schuldgevoel. Ze kunnen elkaar echter moeilijk begrijpen.

Scott Tucker, die miljoenen arme Amerikanen lichter maakte met woekerleningen kan oprecht niet begrijpen waarom hij veroordeeld is tot een miljardenboete en 16 jaar gevangenisstraf.

Dus ook waar binnen culturen de ene de overhand heeft is de andere niet verdwenen. Er stelt zich een soort evenwicht in.
Ik denk dat het één van de fundamentele scheidslijnen in de politiek is (naast die van vrijheid tegenover veiligheid).

zuidwaardse afwijking van zwaartekracht door zuidpoolijskap

De situatieschets
De 'normale' valversnelling g op aarde wordt lichtelijk aangevuld door de aantrekking en in de richting van de massa M van de ijskap op Antarctica.

Laten we die aantrekking  y noemen. Op te splitsen in een verticale component y_c en een horizontale -zuidwaards gerichte- component y_z.

De zuidwaarts gerichte component van de afwijking van de valversnelling y_z leid je af als volgt:

Water organiseert zijn oppervlak zodanig dat het 'waterpas' staat, loodrecht op de zwaartekrachtveldlijnen. En die zijn naar al dat ijs op Antarctica toe gericht.

Dus ligt  Antarctica met ijskap als het ware in een bult in het zeeoppervlak.

Voor iedere locatie op zee met breedtegraad β trekt het ijs op Antarctica water over een kleine afstand naar het zuiden Rdβ een beetje omhoog: dh. De zeespiegel loopt onwaarneembaar op met een helling van dh/Rdβ

Die helling dh/Rdβ = y_z/(g+y_c)

Onder aanname dat y_z/(g+y_c) ~ y_z/g 

dus dat y_c in het niet valt bij g
tellen we al die hellinkjes bij elkaar op. Dan weten we hoeveel het water in het zuiden 'hoger' staat dan op de noordpool.

We integreren y_z van de noordpool naar de zuidpool ...

... en krijgen we als uitkomst ... (ja: doorklikken)

Vanaf de noordpool tot aan zijn kusten trekt de ijskap naar zich toe zodat er een totaal hoogteverschil ontstaan is van 231 m!
Wat er van het noorden is weggetrokken is er in het zuiden bijgekomen.
Rondom 27° zuiderbreedte is het peil onveranderd.
Bij ons zorgt het voor een zeespiegeldaling van omstreeks 38 m.

schieten in plaats van vliegen

in het kader van futurisme kan ik voor vliegen als alternatief bedenken: met een katapult afschieten naar een ballistische baan en in zweefvlucht landen.

Wat is daar voor nodig?
Een beetje middelbareschool berekening geeft:

Wil je mensen afschieten en ze niet beschadigen kun je maximaal tot een versnelling van zeg 5g gaan. 'Eenparig'.
Dan heb je een startbaan nodig met een lengte L van 1/20e van het verlangde bereik.
Opmerkelijk.

Voor 100   km dus een startbaan van 5    km,
voor 1000 km dus een startbaan van 50  km,
voor 5000 km dus een startbaan van 250 km

Een hellingbaan onder een (elevatie)-hoek van 45° wordt bij 5km lengte al 3,5 km hoog; een hele uitdaging. Laat staan bij grotere lengtes.
Laten we die baan daarom voor het grootste deel vlak lopen en alleen aan het einde een boog omhoog geven. Dan krijgen we in die boog te maken met een centripetale versnelling die ook weer door het menselijk lichaam te verdragen moet zijn.

De noodzakelijke hoogte H van zo'n helling wordt bij een schootsafstand van
 100 km:  664 m
1000 km: 2100 m
5000 km: 4700 m.

Voor een intercontinentale verbinding tussen Europa en Amerika zouden we zo'n baan van 250 km met een opzwieper van 4700 m aan kunnen leggen in Schotland (what's in a name).

Zwaartekrachtafbuiging door Groenlands ijskap

Er ligt 1,7 miljoen km² • 2km = 3,4 miljoen km³ ijs op Groenland. Dat is 3,4 • 10¹⁵ m³.

Een massa M = 3,4 • 10¹⁸ kg.

Met het zwaartepunt op een afstand r van zo'n 3000 km = 3 • 10⁶ m van NL.

Het wekt hier een zijwaartse zwaartekrachtversnelling op van

GM/r²

(met G = 6,674 • 10⁻¹¹ m³s⁻²kg⁻¹)

Da's 6,674 • 3,4 / 9 • 10^(-11+18-12) m/s².
Ofwel 2,52 • 10^-5m/s² = 2,52 • (10^-6 • 10) m/s² = 2,52 miljoenste • de aardse valversnelling op NAP.

Zoveel trekt nu het ijs daar het water hier opzij, ten opzichte van recht naar beneden.

Dat doortrekken -heel ruw- lineair over 2000 km -tot uit de kust van Groenland- levert 2,52 miljoenste van 2000 km = 5,04 m hoogteverschil op.

(Ietsje preciezer is de berekening volgens bg ill. Een stuk hoger want dichterbij trekt het ijs harder. Maar nog steeds ruw want de aarde plat genomen ;-) dan kom ik uit op 15,1 m, 5 verdiepingen.)

Water organiseert zijn oppervlak zodanig dat het 'waterpas' staat, loodrecht op de zwaartekrachtveldlijnen. En die zijn naar al dat ijs op Groenland toe gericht. Dus ligt Groenland met ijskap als het ware in een bult in het zeeoppervlak! Met een hoogte van 5,04 m of 15,4 m t.o.v ons zeeoppervlak.

Maar als dat ijs smelt? Wat als die zijwaartse zwaartekrachtcomponent wegvalt?
Loopt dan alleen die bult leeg? Of stijgt bij ons dan het water navenant?

stoicijns

Als jonge jongen heb ik mij getraind stoicijns te zijn (tenminste wat ik dacht dat dat was). Want gevoelens maakten meer kapot dan me lief was.

Jong geleerd oud gedaan. Dat moest later toch weer wat gecorrigeerd worden. Want stoïcisme is onhandig in de omgang als mensen om je heen die kunst niet verstaan.

Toen leerde ik dat er 4 basisgevoelens zijn: blij, boos, bang en bedroefd.
Als die 4 uniform verdeeld zijn voel je je in 3 van de 4 gevallen -ehm- klote.
Maar ook: je kunt kiezen. Nu ben ik vooral een blije eikel.
Dus niet alexithymisch, maar baas over eigen gevoelens.

(oorspronkelijk bericht)

Ik heb echt wel empathie, maar ik vraag het niet. En loop er -dus- ook niet mee te koop.
Wel wil ik je problemen helpen oplossen.
Al had ik wel eens gewild dat er iemand was geweest die mij hielp als ik een probleem niet aan kon.