Alleen: terug gaat niet

Politiek gaat niet alleen over ons landje en over ons volkje, maar ook over de rest van de wereld. En dan hebben we te maken met twee exponentiële processen die onze aandacht nodig hebben.

Het eerste is dat van de overbevolking en navenante uitputting van de wereld. Daar kun je heel depressief van worden. Al helpt dat niet.

Maar het andere exponentiële proces is dat van de technologie. Die kan wel helpen en heeft waanzinnige beloftes in zich. En die gaat zoveel sneller...

Wat we wel overboord moeten zetten is een hele verzameling van overbodige en soms schadelijke leefwijzen en tradities. Cultuur noemen we dat.

Daar moeten we bereid toe zijn. En daar schort het nog aan.

huizenprijzen

Mensen merken aan den lijve niet zoveel van De Economie. Alleen wie pech heeft raakt werkloos maar de gewone man gaat niets meer of minder verdienen. 
We beleven ups en downs in De Economie wel met de huizenprijzen. Dan voelen we ons ineens rijk of juist arm. 
Maar een huis is een huis. De waarde ervan verandert niet.
Maar de prijs wel!
Waarom toch? 

De meeste mensen hebben een 'woonbudget' dat afhankelijk is van hun inkomen. Men probeert de maandlasten zo goed mogelijk binnen dat budget te houden. De prijzen volgen echter de rente. 

Bij dalende rente kunnen we met gelijkblijvende maandlasten hogere huizenprijzen betalen. 
En andersom. In principe dan, want -gek genoeg- niemand wil dalende huizenprijzen. Eigenaren niet natuurlijk, maar ook aspirant-kopers niet. Je koopt geen huis als je denkt dat de waarde ervan gaat zakken.
Als gevolg zakken de huizenprijzen niet netjes, maar toppen ze af. En de markt zakt in: minder huizen veranderen van eigenaar. Iedereen hoopt op betere tijden. Als die niet komen wordt de spanning echter te groot en crashen de prijzen alsnog.

Zo kunnen we verwachten:

• dalende rente => stijgende huizenprijzen
• rente op dieptepunt => aftoppende huizenprijzen
• stijgende rente => stagnerende huizenprijzen - crashende huizenprijzen
• rente op / voorbij hoogtepunt => aantrekkende huizenprijzen (want we willen zo graag)

Rente is de prijs voor krediet. In een gezonde economie stijgt de rente met de vraag naar krediet, want bedrijven willen geld lenen voor investeringen. En de vraag naar krediet stijgt met De Economie, ook wel "conjunctuur".

Dus:

• afkoelende economie => dalende vraag naar krediet => dalende rente => stijgende huizenprijzen
• laagconjunctuur => lage vraag naar krediet => rente op dieptepunt => aftoppende huizenprijzen
• toenemende conjunctuur => stijgende vraag naar krediet => stijgende rente => stagnerende huizenprijzen - crashende huizenprijzen
• hoogconjunctuur => hoge vraag naar krediet => rente op hoogtepunt => aantrekkende huizenprijzen (want we willen zo graag)

Als dit een kringloop is (en wat zou het anders kunnen zijn?) mogen we verwachten:

• laagconjuctuur NA stijgende huizenprijzen,
• aantrekkende conjunctuur NA aftoppende huizenprijzen,
• hoogconjuctuur NA stagnerende / ingestorte huizenprijzen (!)
• afkoelende economie NA aantrekkende huizenprijzen (want we willen zo graag)

Na regen komt zonneschijn.

Allemaal hypothetisch trouwens, en ik zit er zelf verbaasd tegenaan te kijken.
Als het niet klopt, heb ik dan een verkeerde aanname gedaan?
Welke dan?
Of beleven we heden ten dage een economie losgezongen van de werkelijkheid?
Nu de ECB geld aan het creëren is gaat de vlieger niet op natuurlijk. Maar daarnaast? Bijvoorbeeld omdat het meeste geld in de wereld blind tussen de banken etc. circuleert, en niets meer te maken heeft met waardecreatie...

ordegrootte

Als we het hebben over "een getal van N cijfers" bedoelen we een getal rond 1 x 10^N.

Zo'n getal ligt gevoelsmatig tussen 0,5 x 10^N en 5 x 10^N. (Laten we de grenzen meenemen. Zowel 0,5 x 10^N = 5 x 10^N-1 als 0,5 x 10^N+1 = 5 x 10^N horen bij orde N.)

We nemen de rekenkundige gemiddelden van de logaritmen van de ordes van grootte (want het gaat over verhoudingen, en niet over verschillen) en noemen dat 'log d'.
Dan wordt (log 0,5+ log 0,6+ log 0,7+ log 0,8+ log 0,9+ log 1+ log 2+ log 3+ log 4+ log 5) /10 = log d.
Dan blijkt dat

d=1,33620565...

"Een getal van N cijfers" zouden we dan preciezer schrijven als 'allemaal d-tjes achter elkaar':

ddd...dd = d^(N)

We krijgen getallen als cijferreeks van d x 10⁰ + ... + d x 10^N.
Die reeks komt er dan uit te zien als:

duizendsten:	orde-3	d(-3)	0,00ddddddd..	0,00148467944...
honderdsten:	orde-2	d(-2)	0,0dddddddd..	0,0148467944...
tienden:	orde-1	d(-1)	0,ddddddddd..	0,148467944...
enkele:	orde 0	d(0)	d,ddddddddd..	1,48467944...
tientallen:	orde 1	d(1)	dd,dddddddd..	14,8467944...
honderden:	orde 2	d(2)	ddd,ddddddd..	148,467944...

Het 'typische getal van de orde N' is dus

1,48467944 x 10^N.

De 'standaardafwijking van log d' = 0,3630387. Om de 'typische afwijking' van dat 'typische getal' te krijgen vermenigvuldigen met of delen we dat door 2,3069. De getallen

tussen 0,64358 x 10^N en 3,4250 x 10^N.

emoties in evolutie

Sinds er levensvormen zijn die hun bewegingen kunnen beheersen zijn er emoties. De drang die aanzet tot actie.

Eerst was er de honger, de drang tot de actie eten. Als uitbreiding van passief voedingsstoffen uit de omgeving opnemen. Eerst als reflex zoals bij kwallen en mosselen, later uitgebreid en verfijnd tot de gastronomische aandrang van mr Creosote.

Al snel werd die gevolgd door agressie, de drang die aanzet om aan te vallen. Handig voor voedsel dat niet vanzelf binnen komt drijven.

Op het laatst kwam seks: de drang tot geslachtelijke voortplanting, toen die eenmaal geëvolueerd was.
Daarvóór echter ontwikkelde zich de angst, als drang tot reactie op een aanval. 

Bij alle emoties hebben zich gevoelens ontwikkeld: honger, boosheid, geilheid.

Angst is verder gedifferentieerd. Want er zijn meerdere effectieve strategieën om te reageren op aanvallen. Vluchten of vechten natuurlijk, maar ook schuilen en bluffen.

Vluchten gaat dan gepaard met angst, niet alleen als drang tot zelfbehoud maar ook als oergevoel. Vechten valt terug op de bekende agressie, en dat voelt aan als boos.

Schuilen vereist een complexe aandrang. Want voor deze strategie moeten de primitievere drang tot vluchten of tot vechten onderdrukt worden. De drang tot zelfbehoud dus. De verloochening van het ego, de ontkenning van de zin van het leven. Zien we hier de bron van depressie?

(En wat hoort er dan bij bluffen?)

---

PS.1 Dit is een hypothese, geheel ontsproten aan mijn fantasie.
PS.2 Er zijn er nog twee basisgevoelens, blijdschap en verdriet, die ik nog (?) niet in dit plaatje kan zetten.

beperking van wetenschap

Een wetenschappelijke theorie is gebaseerd op hypotheses. Stellingen van het type "als a dan b".
Het handwerk van de wetenschap is het toetsen van hypotheses. Dat toetsen doet men -vooral in de menswetenschappen- op basis van steekproeven, omdat het ondoenlijk is om de hele populatie voor elke hypothese te meten. Dat zou nodig zijn voor 100% zekerheid. Het betekent echter dat zo'n toetsing er ook naast kan zitten.

Om praktische redenen kiest men er voor om hypotheses ^~voor waar aan te nemen^~ waarvan voor 95% zeker is dat ze geldig zijn. Die grens, die willekeurig gekozen is, noemt men de p-waarde: p=0,95.

Als we het over wetenschappelijke zekerheid hebben komen we dan dus nooit verder dan 95% zekerheid.
Voor één hypothese.
Maar stel je een theorie voor als samengesteld uit opeenvolgende hypotheses. Hoe meer hypotheses des te minder zekerheid je dan voor zo'n theorie kunt verwachten.

Met twee hypotheses hebben we 0,95×0,95 = 0,90 zekerheid.
Met veertien hypotheses is de zekerheid van de geldigheid van de theorie gedaald onder de 50%. Reken maar uit: 0,95¹⁴ = 0,4877.
Zo'n theorie kan dus net zo goed geldig als ongeldig zijn. Eigenlijk weet je dan dus niets.

Met meer dan vijf hypotheses heb je minder dan 75% zekerheid. Dat is halverwege ^~niets weten^~ en ^~maximale zekerheid^~.

De soep wordt niet zo heet gegeten als hij hier wordt opgediend. Theorieën zijn, bijvoorbeeld, vaker verweven netwerken dan lijnrechte ketens van hypotheses. Inconsistenties komen ook op andere manieren aan het licht.
Maar in principe dit is wel een, onvermijdelijke, beperking van ons weten = de wetenschap.

roofeconomie

Veel mensen zijn voortdurend bezig om te zoeken naar manieren om met zo min mogelijk moeite zo veel mogelijk geld binnen te harken. Het zijn niet alleen de sluwe ondernemers die dat gedrag vertonen. Het is heel menselijk. 

Het klopt natuurlijk niet. Want geld staat voor waardering. Eigenlijk wil men dus gewaardeerd worden voor iets dat men niet gedaan heeft.

Eén effect is geldontwaarding. We bederven met ons allen de waarde van de Euro.

Een ander effect is dat we de sfeer verzieken. Door zo min mogelijk te willen doen voor zo veel mogelijk geld krijgt de klant een teleurstelling te verwerken. Telkens een kleine teleurstelling. Op zich net niet groot genoeg om je over op te winden, maar door de voortdurende opeenstapeling gaan we mekaar steeds meer in de weg zitten. 

Ik heb het gevoel dat dat de reden is voor het algemene onbehagen dat door het land, door Europa, en door de wereld waart.

Maar het staat ieder vrij om dat om te draaien. Een klein stapje méér doen dan verwacht wordt. Je klanten verrassen.
Dan zijn ze positief blij met je dienst en daar word je zelf ook blij van. Mijn ervaring. Ze zijn dan zelfs geneigd je meer te betalen dan je gevraagd hebt.

grafrede voor mijn vader

eerste deel

allereerst: het laatste nieuws

Lange periode van aftakeling ...
... Zoveel aandoeningen en ingrepen dat ik er zelf al een halve medicijnenstudie op heb zitten ...

Van zijn bewegingsapparaat was niet veel meer over, maar zijn hart sleurde hem overal doorheen.
... helder van geest ... tot bijna op het laatst

Na het grote infarct van vrijdag 6 mei konden we niet goed contact meer krijgen. Hij heeft nog een paar woorden en een paar namen kunnen zeggen. Maar hij was ook erg suf, en toen het niet lukken wilde kon ik hem vrij gemakkelijk in slaap sussen.

Ik ben erg opgelucht dat het einde tamelijk rustig is gekomen.

dankwoord vooraf

Daarmee kwam een eind aan een periode van intensieve zorg. Daarom past nu onze waardering voor de onvermoeibare inzet van Thea, Joke, Ria, Mariska, Ingrid, zonder de andere dames van Icare (en een enkele heer) tekort te willen doen. 

En niet te vergeten van mijn moeder!

De voorlaatste keer dat we dachten dat Pap dood zou gaan vroeg ik hem of hij een een goed leven had gehad. 

Ja. 

Wat was het mooiste in je leven? 

Je moeder.

Maar, Mam,

jij hebt je nu wel lang genoeg voor anderen ingezet. Wat was het, in 62 jaar, 87.000 maaltijden klaargemaakt? 

Na deze dag wil ik eigenlijk alleen nog maar kaartjes van je zien uit verre landen. Ofzo. Nu is het tijd voor jezelf. Het kan nog. Laat de boel de boel!

nagedachtenis

Laten we nu zijn cv eens doorlopen. n dijk van n cv, al heb je daar niets meer aan met 89
ANP - lijst

ANP publicaties

zijn eigen "kantelmomenten":

Economie ipv Geschiedenis 

Diensttijd gezag inzicht

NV Bergkwartier

IJselbrein
Beel Diepenveen?

Aankoop lageweg12, ASM, crash Mercedes

RuG Pim Fortuyn / Werkkring RuG
Boekhoudprogramma 

Kinderen

Ik denk dat zijn innerlijke drijfveer was Heel precies optekenen hoe de dingen zijn - rasboekhouder
Ook: genealogie, oude fotoalbums

In combinatie met zijn mensenkennis, totale integriteit, en loyaliteit is hij er ver mee gekomen.

Niet te vergeten zijn energie. Irritant gewoon soms. Vooral s morgens vroeg.

Die kreeg hij, heeft ie me s verteld, elke morgen als hij wakker werd, met de gedachte: ze zijn weg (De Duitsers)

Maar het liefste zocht hij de afzondering.

... Wat een nerd is, Dat hij zelf een een nerd is.

vader van mij

Hij heeft echt zijn best gedaan om me op te voeden. 

Zo maar een greep:

Elke zaterdag naar de bieb.

Nam me voor dageraad de natuur in om vogeltjes te kijken. 

Sloot me op totdat ik wiskunde begreep. En waarachtig!

Mijn morele kompas. Personificatie van mn geweten.
Altijd is er een stemmetje (zijn stem) dat me influistert wat hij er van zou vinden. Want ik moest alles wel eens bij hem verantwoorden.

Dat botste natuurlijk wel eens. Want hij was, hebben wij wel eens plezierig vastgesteld in zn hart een 19e eeuwer maar levend in 21e eeuw.

Vader - zoon tegenstelling: in ons geval: hoe sta je tegenover de risico s van het leven? 

Hij koos voor veilig, het zekere voor het onzekere. 
Ik meer van: laten we s kijken wat er gebeurt, en: dat lossen we dan wel op. 
Hij heeft mij verteld dat hij voor elke eventualiteit een 'protocol' klaar had liggen.

En ja mijn aanpak gaat wel eens fout;

zijn verhaal bijvoorbeeld

Zo denk ik - zegt het stemmetje - dat hij zou vinden dat ik zijn kist niet zelf had moeten timmeren. Ik heb het toch gedaan.

Maar voor elkaar hadden wij geen geheimen.

We hadden elkaar alles gevraagd, alles verteld wat we op t hart hadden.

Hij kan in vrede rusten. 

Wij kunnen in vrede verder leven

deel 2

In Pap zn codicil stond de wens dat wij zouden scheiden op muziek van Valerius gespeeld op het carillon van de Drommedaris in Enkhuizen. Dit klonk in de oorlog om de mensen een hart onder de riem te steken omdat, ondanks alle ellende, het leven toch doorgaat.

Black box thinking, door Matthew Syed

Mijn impressie van het boek dat ik had willen schrijven: Black Box Thinking, door Matthew Syed. (Afgezien van een enkele blinde vlek mijnerzijds, en al had ik het een andere titel gegeven.)

Kort samen gevat: van je fouten moet je leren, maar waarom is dat zo moeilijk?

Met enkele ijselijke voorbeelden uit de luchtvaartsector en uit de gezondheidszorg wordt de titel duidelijk. Vliegtuigongelukken worden naderhand minutieus geanalyseerd. Daarbij speelt de black box een iconische rol.
Medische missers echter worden vergoelijkt of verdoezeld, om ego's en reputaties te beschermen. (Vergeve de zwart-wit-vertekening om het punt te kunnen maken.)

Het effect is dat door stelselmatige verwerking van feedback de luchtvaart zijn veiligheid tot op hoog niveau heeft weten te brengen.
De gezondsheidszorg daartegenover boekt daarbij nauwelijks vooruitgang. Nodeloze medische fouten blijven in USA, na kanker en hart-en-vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak.

Feedback is dus de sleutel, en een sfeer van openheid om eerlijke fouten (tegenover roekeloosheid of nalatigheid) onder ogen te zien. Dit om de benodigde evidence boven water te krijgen.

Zonder feedback over het bereikte resultaat leert men 'zoals een golfspeler in de duisternis': niet dus.
Voor een leerproces gaat het er zelfs om om zoveel mogelijk fouten - lees: afwijkingen van de norm - te maken. Niet alleen schuilt in sommige fouten een nieuwe verbetering. Maar vooral moet je weten waar het fout kàn gaan. [Zelf heb ik ooit een onderzoek begeleid in een onderneming waar alles goed ging, alleen: ze wisten niet waaròm. Dat had een verlammend effect.] En zoals de goede oude Karl Popper al zei moeten we, om te leren, niet streven naar bevestiging maar naar falsificatie.

Niets nieuws onder de zon.

Maar de menselijke natuur [mijn blinde vlek waar ik het over had] staat vooral de open houding naar fouten in de weg.

Het is cognitieve dissonantie, een sterk verankerd psychologisch mechanisme, dat ons mensen weerhoudt om over onze schaduw te springen. Zelfs in weerwil van overduidelijk tegenbewijs laat het ons hardnekkig geloven in traditionele gewoonten en drogredenen.

Dan is er the blame game waarbij cognitieve dissonantie het gezonde verstand vertroebelt. Maar de blame game, ook geïnstitutionaliseerd in het strafrecht, kent alleen maar verliezers. [Tenzij misschien als het om de vraag gaat wie de schade moet betalen, maar dan nog is het een zero sum game.]

Het boek geeft enkele voorbeelden en effecten van cognitieve dissonantie en van de blame game op uiteenlopende terreinen als politiek, rechtspraak, godsdienst. Sommige vermakelijk, andere gruwelijk.

De wetenschappelijke methode en cultuur wordt door het boek heen ten voorbeeld gesteld. Afgezien van peer review, als zwakke schakel, zijn autoriteit en reputaties er ondergeschikt aan de materiële werkelijkheid als objectieve toetssteen, waaraan ideeën getest, getest en nog eens getest worden.

Twee maal in de geschiedenis heeft de wetenschappelijke methode een kans gehad: in de tijd van de oude Grieken en in de laatste eeuwen. Dat waren echter uitzonderingen. 

In de regel vieren religies, tradities, dogma's, doctrines, ideologieën en wat dies meer zij, hoogtij. En die bestrijden elkaar fanatiek, zo niet 'op de bal' dan maar 'op de man'.

Jammer genoeg, geeft het boek niet meer dan een oproep voor meer openheid om eerlijke fouten te mogen maken. Evenmin als een perspectief op verbetering.
[Het is misschien met die openheid als met rechtvaardigheid, zoals Lord Baelish in Game Of Thrones (seizoen 2015) tegen Sansa Stark opmerkte: "there is no such thing as justice in this world, my lady, unless we make it".

Then, let's make it!]

Natuurkunde

1 kinematica

1.1 plaatsbepaling

Teken een assenkruis: een horizontale lijn en een verticale lijn daardoorheen. Het kruispunt noemen we de oorsprong of (0,0).
De ene lijn (horizontaal) noemen we de tijdas: t.
De andere noemen we de verplaatsing: x.

We beginnen in het punt t=0 s en x=80 m. Teken dat in het assenkruis.
Dan het punt t=1 s, x=75 m ofwel (1, 75). 
Vervolgens t=2 s, x=60 m (2, 60) en (3, 35) 
en tenslotte (4, 0).

Toen Galileo Galilei zijn beroemde experiment op de toren van Pisa deed hadden dit zijn metingen kunnen zijn.

Op tijdstip 0 s (seconden) liet hij een kanonskogel los op 80 m (meter) hoog.
Na 1 s had die zich naar 75 m hoogte verplaatst, na 2 s naar 60 m, na 3 s naar 35 m en na 4 s plofte die in het zand, 0 m hoog.

Bij elk tijdstip t hoort een verplaatsing x. Dat schrijft men kort op als x(t). In ons geval:

x(0 s) = 80 m
x(1 s) = 75 m
x(2 s) = 60 m
x(3 s) = 35 m
x(4 s) =   0 m.

Trek nu lijnen tussen de opeenvolgende punten.
De gemiddelde snelheid tussen die punten wordt weergegeven door de steilheid van de lijn daar.

De steilheid kun je berekenen door de afgelegde afstand -vertikaal- te delen door de -horizontale- tijdsduur. Bv in de eerste seconde is die stijlheid = (75 - 80) m / (1-0) s = -5 m/s.
De gemiddelde snelheid van die kogel was dan dus 5 m/s; het minteken geeft aan dat de verplaatsing afnam, hij viel immers naar beneden.

Geef nu de gemiddelde snelheden in de 2e t&m laatste seconden en teken die in een nieuw assenstelsel waarvan we de verticale as de v-as noemen (v voor velocitas = snelheid).

In de eerste seconde komt dan een horizontale lijn ter hoogte van -5 m/s te staan. Maak het zelf af voor de volgende seconden.

Je hebt nu twee grafieken getekend van (rechte) lijntjes tussen (gemeten) punten: Voor elke seconde één. Zoals de steilheid van die lijntjes in de eerste grafiek de gemiddelde snelheid betekende, betekent de steilheid van de lijntjes in de tweede grafiek de versnelling. Dat geven we aan met de letter a - van acceleratio.

Bereken de versnellingen op dezelfde manier als je met de snelheid gedaan hebt.

1.2 afgeleiden

Met de grafiekjes die we nu hebben kun je de gemiddelde snelheid en de gemiddelde versnelling bepalen in een bepaalde seconde. Dat is wel een beperking.

Je zou soms graag de snelheid of versnelling op een willekeurig moment willen weten. En niet alleen van snelheid of versnelling maar in nog veel andere vergelijkbare gevallen. Zulke gevallen noemt men afgeleiden, of ook differentiaalquotienten.

Neem, om inzichtelijk te maken hoe daar mee om te gaan, het grafiekje van de verplaatsing er weer bij. Maar trek nu een vloeiende lijn door de gemeten punten, als betere benadering van de werkelijke verplaatsing van de vallende kogel in de loop van de tijd.

In elk van de punten op deze vloeiende lijn - ook wel kromme of curve genoemd - kun je een - rechte - raaklijn tekenen. En van zo'n raaklijn weet je nu hoe er de steilheid van te bepalen.

Die steilheid - of afgeleide, of differentiaal - wordt kort opgeschreven als

x(t+Δt)-x(t)

Δt

Oei! Wat is dat nu ineens allemaal? Wiskunde! Moeilijk! Nou, als wiskunde te moeilijk is zijn de stappen te groot. Dus moet ik de stappen wat kleiner maken?

Laten we eerst naar de teller kijken: x(t+Δt)-x(t).
Daarvan kennen we x(t) al - dat is een punt op de kromme, en wel het punt waarvan je de steilheid wil weten.

Maar x(t+Δt) dan?
Dat is ook een punt op de zelfde kromme, namelijk op tijdstip t+Δt.

Met Δt geven we een willekeurig korte tijdsspanne aan, maar net niet nul. Dus t+Δt is heel kort na t, zo kort dat de kromme nog niet de gelegenheid heeft gehad erg krom te worden, en dus nagenoeg recht is. En dan dus nagenoeg de raaklijn volgt. Waarvan we de steilheid wilden weten.

De teller is dan de afgelegde afstand x langs de verticale as gedurende Δt,
de noemer, Δt, is dan die tijdsspanne. Omdat Δt net niet nul is mogen we erdoor delen.
Teller gedeeld door noemer levert dan de steilheid van x(t) = de afgeleide x'(t) = de differentiaal van x(t) in het gewenste punt (t, x(t)).

De afgeleide van verplaatsing in de tijd is de snelheid, de afgeleide van de snelheid in de tijd is de versnelling. 
De wiskundige ontdekking van afgeleiden dan wel differentialen is gedaan door Newton -die de notatie x'(t) gebruikte- en door zijn concurrent Leibnitz -die de notatie dx/dt gebruikte- en staat aan de basis van de natuurkunde.

૱

Taming capitalism

If capitalism is considered synonimous to 'laisser faire', leaving things to the forces of nature, then you cannot expect events always to be favourable to all people. Just like any of nature's ways. You only can expect the law of the jungle.

In many other cases where nature goes wild, we use to tame it. E.g. the Hooverdam in the Colorado river, the Deltaplan to keep the Netherlands dry, etc. etc.
Why not tame capitalism, when it runs out of hand?

To me then the first thing coming to mind is the accumulation of capital in case of a successful business. 

Now, there is not much wrong with a successful business. Almost everybody profits from it: its entrepreneur of course, its financers, its employees and its customers, to name a few.
It has been shown to be a bad idea to cut off capitalism at this point.

But after the entrepreneur has finished, his earned capital starts to accumulate on its own.
From that point onwards it neither should benefit, nor be controlled by just a small selection of people. At that point it should benefit all of the community in stead.

How?
Well how about abolishing inheritance laws?
Honest entrepreneurs, like everyone else, can keep their earnings as long as they live. But after that it should become the community's.

Too bad for their children; they - like everyone else - can prove themselves.

(This being the first step. After that let's think of what next. Let's not repeat the tragedies of the twentieth century in name of ideologies.)

Van de wereld

Ja, ik heb een degelijke opvoeding gehad: "wie niet werkt zal niet eten", "eerst de plicht dan het plezier", "eerlijk duurt het langst". En hoewel ik me er behoorlijk tegen verzet heb leek mij het in zijn algemeenheid wel op logica te berusten.

Dus toen mijn opvoeding voltooid was ben ik er ook maar naar gaan leven. Maar na een jaar of twintig had ik keer op keer het lid op de neus gekregen. En stank voor dank, en bleek dat eerlijkheid langer op zich liet wachten dan mij gegeven was.

Het zou dom zijn om ondanks al dat tegenbewijs toch vast te houden aan het wereldbeeld dat mij opgelegd was. Dus ben ik dat stukje bij beetje los gaan laten.

Nu zit ik hier gewoon maar in het paradijs op aarde met het meisje van mijn dromen en niets anders om handen dan plezier maken. Niks plicht, niks werken. Alleen simpelweg gelukkig. Al jaren.

Iets zegt me dat ik dankbaar moet zijn. En dat ben ik ook wel, al weet ik niet naar wie. Wie ben ik iets verplicht? Ben ik iemand iets verschuldigd?

Iets zegt me ook (of nog steeds?) dat dit niet lang kan blijven duren. Bijvoorbeeld mijn boekhoudkundig inzicht. Maar dat zegt het al zo lang, en is al die tijd gelogenstraft.

Bovendien geeft het geen antwoord op wat ik dan wel zou moeten gaan doen. Dat is de vraag waar ik mee rondloopt, steeds indringender, en waar ik maar geen antwoord op vind.
Dus vraag ik het jullie maar...