Het einde van de Euro? Niet noodzakelijk.
Van het kapitalisme dan? Daar moeten we nog wel wat voor doen.
Als je weet hoe geld werkt dan zie je een soort kringloop: iemand doet iets voor n ander, die ander geeft daar wat geld voor terug.
Op een of andere manier weten we allemaal wanneer dat ongeveer genoeg is. We hebben als t ware gevoel in geld zitten: het doet pijn als je t kwijt raakt, en het voelt fijn als je t krijgt.
Op een gegeven moment zijn banken (en andere financiële instellingen) in die kringloop gaan zitten. Want het was onhandig altijd maar zelf op al je geld te moeten passen.
Dus heeft nu iedereen bijna al zijn geld bij de bank staan.
Maar die banken hebben niet goed opgepast op dat geld van ons allemaal.
Ze hebben het niet alleen aan mensen gegeven die wel iets voor ons gedaan heeft maar ook soms aan mensen die daar NIETS (of te weinig) voor gedaan hebben.
Dat is niet zo erg als die er alsnog iets voor terug zouden doen. Maar ze kunnen dat niet meer. Tenminste, niet genoeg. Lang niet genoeg.
Dat hebben bijna alle banken zo laten gebeuren, met het geld van ons allemaal.
Ze hebben elkaar ook heel veel geld gegeven waar ze niets meer voor terug kunnen krijgen.
Maar niet allemaal evenveel. Sommige banken moeten nog heel veel betalen en andere wat minder.
Als een bank de andere banken niet meer kan betalen gaat die failliet. Maar dan kunnen die andere banken ook niet meer betalen en gaan die ook failliet. Net zolang tot alle banken failliet zijn. En dan zijn wij ook allemaal ons geld kwijt en zijn we allemaal failliet.
De banken zijn bang dat dat gaat gebeuren en willen nu hun geld van elkaar. En juist daarom KAN nu gebeuren waar ze zo bang voor zijn.
Ze zijn net een stel kleine kinderen die ruzie krijgen om een stuk speelgoed, terwijl er toch genoeg speelgoed is. Maar het speelgoed van de banken is het geld van ons allemaal.
Kunnen we niet wat doen?
Jawel.
Ik denk dat we, net als een goede vader of moeder, de ruziënde banken hun speelgoed moeten afpakken. En dan, als de tranen zijn opgedroogd langzaam weer uitdelen.
Dus alle financiële instellingen in Europa nationaliseren; zonder uitzondering onderwerpen aan democratisch toezicht. Tot er weer rust is. En dan langzaamaan weer vrijgeven. Onder restricties.
Het probleem met geld ligt niet zozeer aan het geld zelf, abstract of niet, maar wat het met mensen doet. Of eigenlijk wat mensen er mee doen, want feitelijk bestaat geld niet. Het is een gedeeld denkbeeld, net als spoken, draken en goden dat zijn.
Doordat iedereen in geld gelooft werkt het. En het is als hulpmiddel enorm succesvol.
Geld staat zelfs zo centraal in onze perceptie dat we het als een doel op zich zijn gaan zien.
Een goede baan, bijvoorbeeld, is er één die goed betaalt. Dat is waar we onze kinderen klaar voor stomen gedurende heel de jeugd. Waarmee heel wat levens in een ongewenste richting zijn geforceerd. (Niet dat van mij, overigens.)
Maar geld blijft een middel, geen doel. Dat is waar het fout is gegaan.
We zijn vergeten dat geld staat voor -ooit- geleverde waarde. Niet in de zin van prijs, maar als de bevrediging van een behoefte van iemand.
De transactie is grotendeels hetzelfde maar de sfeer wordt er mee verziekt.
Als producenten zijn we onze klanten als prooidieren gaan zien; als consumenten zijn we daarom op onze hoede voor die producenten. In plaats van ze als redders te zien die onze noden komen lenigen. De mooipraterij in de marketing maakt het er alleen maar erger op.
Resultaat: wantrouwen, cynisme en achterdocht.
Het is wel overal zo en het is altijd zo geweest, maar moet dat nou per se zo? Is dat nou samen-leven?
Diep in de menselijke natuur zit verankerd wat wel de ‘emotionele boekhouding’ genoemd zou kunnen worden. Het zit zelfs al bij aapjes. Je zou het ook de ‘sociale boekhouding’ kunnen noemen. (Vreemd genoeg heeft alleen de ‘financiële’ boekhouding geen bijvoeglijk naamwoord nodig. Een teken dat we van onze natuur vervreemd zijn?)
In onze ingebouwde ‘emotionele’ of ‘sociale’ boekhouding houden we allemaal bij wat iemand voor ons betekend heeft. En net als in de ‘financiële’ boekhouding weet je van iedereen of je er nog iets van te verwachten hebt of juist dat er nog iets van jou verlangd wordt, maar dan intuïtief. Op basis van uitgewisselde WAARDE, subjectief.
We weten het wel maar kunnen het niet kwantificeren, en zeker niet met een nauwkeurigheid van eurocenten.
Hoe zou t zijn als we dit aangeboren systeem nieuw leven konden inblazen. Naast geld, in te bouwen in het geldsysteem, of in plaats er van?
Vanouds bestaat het natuurlijk gewoon. En met sociale media zouden we t kunnen versterken. En hoe zorgen we ervoor dat de overheersende rol van de ‘financiële’ boekhouding teruggedrongen wordt?